Nông dân bón phân cho lúa. (Ảnh: TTXVN)
Từ cuối năm 2020 đến nay, giá phân bón liên tục tăng cao, làm tăng chi phí sản xuất, ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống của nông dân. Riêng những tháng vừa qua, giá phân bón đã lập đỉnh, tạo nên mức giá cao nhất trong khoảng 50 năm trở lại đây.
Cụ thể, giá urê đã tăng lên ngưỡng 18.000 đồng/kg; phân DAP được bán với giá 18.500-19.000 đồng/kg; NPK có giá 16.000-16.500 đồng/kg... So với năm 2021, giá bán phân DAP tăng 46%; phân MAP tăng 44%; kali tăng 102%. So với các năm trước đó, giá phân bón còn cao hơn rất nhiều.
Việc giá phân bón tăng là do giá nguyên liệu đầu vào như khí NH3, than, lưu huỳnh, axit H2SO4, quặng apatit, chi phí vận chuyển đều tăng...
Bên cạnh đó, tác động từ cuộc xung đột giữa Nga-Ukraine cũng khiến giá phân bón thế giới biến động mạnh. Nước ta phải nhập khẩu 100% phân kali, trong khi, Nga và Belarus chiếm hơn 40% sản lượng kali nhập khẩu.
Do vậy, các lệnh hạn chế, cấm xuất khẩu một số mặt hàng phân bón chủ lực của Nga đã ảnh hưởng rất lớn đến giá, nguồn cung phân bón, nhất là kali và DAP. Trước đó, Trung Quốc cũng có lệnh hạn chế xuất khẩu đối với một số loại phân bón.
Chính vì Nga và Trung Quốc là hai thị trường chính nhập khẩu phân bón lớn của nước ta nên lệnh cấm, hạn chế xuất khẩu phân bón từ hai quốc gia này đã ảnh hưởng rất lớn đến thị trường phân bón trong nước.
Các chuyên gia kinh tế dự báo, thời gian tới, giá phân bón sẽ còn tiếp tục duy trì ở mức cao và việc nhập khẩu phân bón từ các nước như Nga, Trung Quốc sẽ gặp nhiều khó khăn.
Theo đánh giá, chi phí phân bón chiếm từ 40-50% chi phí đầu vào trong sản xuất nông nghiệp. Hiện, các tỉnh phía nam chuẩn bị bước vào sản xuất lúa vụ hè thu, các tỉnh phía bắc đang trong thời kỳ chăm bón lúa đông xuân cho nên nhu cầu sử dụng phân bón tăng cao.
Trong bối cảnh giá nguyên liệu đầu vào tăng cao, đầu ra của nông sản không ổn định, để góp phần bình ổn giá phân bón trong nước, nhiều ý kiến cho rằng, để tránh tình trạng đầu cơ, tích trữ nâng giá phân bón lên cao, cơ quan chức năng cần yêu cầu các doanh nghiệp sản xuất phân bón minh bạch về sản lượng sản xuất, lượng tồn kho và số lượng hàng bán ra thời gian gần đây.
Hiện nay, lượng phân bón vô cơ được sử dụng ở nước ta khoảng 753 kg/ha gieo trồng, cao hơn nhiều so với mức trung bình của thế giới. Thậm chí tại các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long lượng phân bón sử dụng trong gieo trồng lên tới 1.071 kg/ha, cao hơn 42% so với trung bình cả nước.
Trong bối cảnh giá phân bón tăng cao, ngành nông nghiệp cần đưa ra những giải pháp thiết thực hơn nữa, hướng dẫn nông dân tiết kiệm triệt để chi phí sản xuất, sử dụng phân bón theo đúng quy trình kỹ thuật. Bên cạnh đó, nhà nông cần tăng cường sử dụng phân bón hữu cơ, vừa giảm chi phí đầu vào, góp phần cải tạo đất, vừa nâng cao hiệu quả sử dụng phân bón.
