Khi có biến động về việc làm, lao động phổ thông, không có trình độ chuyên môn kỹ thuật sẽ là nhóm đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất. Các địa phương và các cơ quan chức năng đang triển khai ngay các giải pháp hỗ trợ người lao động bị giãn việc, mất việc trước thời điểm Tết Nguyên đán đang đến gần.
Nhiều địa phương đã tổ chức ngay các hoạt động kết nối việc làm cho lao động bị mất việc
Tại toạ đàm "Việc làm của người lao động trong bối cảnh doanh nghiệp thiếu đơn hàng – thực trạng và giải pháp" do Viện Công nhân và công đoàn (Tổng LĐLĐ Việt Nam) tổ chức chiều 8/12, các chuyên gia và các địa phương có nhiều DN phải cắt giảm lao động cho rằng, cần có chính sách thoả đáng, sát với thực tiễn đời sống để vừa nuôi dưỡng nguồn lực lao động vừa hỗ trợ doanh nghiệp duy trì sản xuất, có cơ hội để tiếp tục phát triển.
Nhóm ảnh hưởng việc làm nhiều nhất là lao động phổ thông
Thông tin về tình hình việc làm của người lao động hiện nay, ông Vũ Minh Tiến, Viện trưởng Viện Công nhân và công đoàn cho biết, theo thống kê chưa đầy đủ từ 44 LĐLĐ tỉnh, có 500.000 người lao động bị ảnh hưởng việc làm, trong đó có 42.000 lao động bị mất việc.
Theo Cục Việc làm (Bộ LĐTB&XH), tình hình lao động việc làm trong 1một tháng trở lại đây có nhiều khó khăn do một số ngành giảm đơn hàng dẫn đến tình trạng cắt giảm lao động, giãn việc, giảm giờ làm, lao động phải nghỉ việc luân phiên, tạm hoãn hợp đồng lao động. Những lao động này tập trung ở các doanh nghiệp thuộc ngành gỗ, dệt may, da giày, điện-điện tử. Điều này cho thấy, khi có biến động thì lao động phổ thông, không có trình độ chuyên môn kỹ thuật sẽ là nhóm đối tượng dễ bị ảnh hưởng.
Dự báo, trong 3 tháng tới, sẽ giảm khoảng 75.000 lao động. Số lao động này chủ yếu là lao động phổ thông (chiếm 92,9%), trong đó nhiều nhất là ngành dệt may-da giầy chiếm 41,8%, điện-điện tử chiếm 40,8%.
Theo ông Nguyễn Thành Đô, Trưởng Ban Chính sách-pháp luật (LĐLĐ TPHCM), TPHCM có khoảng 108.000 người lao động bị ảnh hưởng việc làm, nhiều nhất là giảm giờ làm (khoảng 102.000 lao động), khoảng 6.000 người bị mất việc.
Còn tại Bình Dương, theo thống kê sơ bộ, toàn tỉnh có hơn 30.000 lao động tạm hoãn hợp đồng lao động, nghỉ việc không hưởng lương và có trên 240.000 lao động phải giảm giờ làm. Các doanh nghiệp trong lĩnh vực điện tử, dệt nhuộm có phần ổn định về việc làm cho người lao động hơn các lĩnh vực khác.
Tuy nhiên, bên cạnh việc giảm giờ làm, tạm hoãn hợp đồng lao động tại một số ngành nghề, thì nhu cầu tuyển dụng lao động trong các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh các mặt hàng thiết yếu, thương mại dịch vụ như chế biến thực phẩm, dịch vụ lưu trú và ăn uống, giao nhận hàng hóa… vẫn tăng cao, với nhiều vị trí công việc.
Cụ thể, TPHCM cần 25.000 lao động, trong đó, khu vực thương mại dịch vụ chiếm 68%. Tương tự, Hà Nội có nhu cầu tuyển dụng khoảng 28.000 lao động.
Theo khảo sát của Trung tâm Quốc gia về dịch vụ việc làm (Cục Việc làm), trước tình hình trên, về cơ bản các địa phương đều có phương án hỗ trợ tìm việc làm mới cho người lao động, triển khai công tác tư vấn, giới thiệu việc làm hoặc hỗ trợ học nghề cho người lao động đến đề nghị nhận trợ cấp thất nghiệp để người lao động sớm quay trở lại thị trường lao động.
Triển khai ngay các biện pháp hỗ trợ
Chia sẻ khó khăn với người lao động, nhiều địa phương đã ngay lập tức triển khai các biện pháp hỗ trợ.
Cụ thể, tại TPHCM, đối với các DN cho nhiều người lao động nghỉ việc, Sở LĐTB&XH TPHCM đã chỉ đạo Trung tâm Dịch vụ việc làm nắm bắt nhu cầu của người lao động và tổ chức kết nối với các DN đang cần tuyển lao động. Kết quả, 770/1.083 người bị cắt giảm tại Công ty TNHH V.N.S.H đã có việc làm mới, những người còn lại không có nhu cầu tìm việc làm mới. Đối với 1.178 lao động bị chấm dứt hợp đồng từ ngày 1/12/2022 tại Công ty TNHH T.H, Trung tâm Dịch vụ việc làm đã chuẩn bị nguồn tuyển lao động tại 6 công ty khác với nhu cầu tuyển dụng là 6.640 người tại nhiều vị trí để giới thiệu cho người lao động.
Các DN cũng chủ động các giải pháp giữ chân người lao động, chờ đến khi đơn hàng ổn định, ví dụ như Công ty TNHH Pouyuen Việt Nam (là DN có số luộng đông lao động với 55.976 người) đã thông báo cho 20.000 người lao động tại một số xưởng thỏa thuận sắp xếp nghỉ luân phiên. Các ngày nghỉ luân phiên người lao động vẫn được thanh toán tiền lương là 180.000 đồng/ngày.
Đề xuất các giải pháp hỗ trợ người lao động, ông Nguyễn Đình Thắng, Phó Chủ tịch Công đoàn các Khu công nghiệp và Chế xuất Hà Nội cho rằng, cần tăng cường kiểm soát về giá, không để lạm phát tăng cao; tăng cường thanh, kiểm tra xử lý vi phạm của các doanh nghiệp, đảm bảo quyền lợi của người lao động. Công đoàn Khu công nghiệp và Chế xuất Hà Nội cũng sẽ hỗ trợ 15.000 suất quà cho công nhân lao động gặp khó khăn; hỗ trợ tiền vé tàu, xe, đưa lao động về quê ăn Tết; tổ chức chương trình Tết sum vầy, chợ Tết công đoàn bán hàng bình ổn giá cho người lao động.
Phó Cục trưởng Cục Quan hệ lao động và tiền lương (Bộ LĐTB&XH) Tống Văn Lai cho biết, Bộ LĐTB&XH đang tổng hợp tình hình thực tế tại các DN để báo cáo Chính phủ. Cơ quan chức năng sẽ phân loại từng nhóm đối tượng để có các giải pháp phù hợp.
Theo ông Tống Văn Lai, trong lúc người lao động bị giãn việc, DN có thể tranh thủ thời gian này tổ chức đào tạo nghề, nâng cao trình độ cho công nhân, lao động để đón những đơn hàng mới. Việc hỗ trợ người lao động nâng cao kĩ năng, tay nghề sẽ đem lại hiệu quả cao trong bối cảnh hiện nay. Bởi lẽ, khi ổn định đơn hàng nếu thiếu lao động có tay nghề, DN sẽ phải tuyển dụng và mất chi phí rất lớn.
Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam Ngọ Duy Hiểu nhận định, tình trạng người lao động bị ảnh hưởng việc làm nếu không giải quyết tốt thì không chỉ ảnh hưởng đến đời sống mà còn ảnh hưởng đến an ninh trật tự.
"Hơn lúc nào hết phải có chính sách thoả đáng, sát với thực tiễn đời sống để vừa nuôi dưỡng nguồn lực lao động vừa hỗ trợ DN duy trì sản xuất, có cơ hội để tiếp tục phát triển. Bên cạnh chính sách cấp bách thì cần chính sách lâu dài về bảo hiểm xã hội, thu hút đầu tư, hỗ trợ vay vốn…", ông Ngọ Duy Hiểu nhấn mạnh.
Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam cho biết sẽ tiếp thu, tổng hợp các ý kiến tại buổi toạ đàm để báo cáo Thường trực Tổng LĐLĐ Việt Nam, từ đó đề xuất những chính sách hỗ trợ sát thực tiễn cho người lao động.
