TS Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam.
Vài ngày qua, nhiều người dùng dịch vụ tin nhắn thông báo số dư (SMS Banking) của Ngân hàng đã bày tỏ bức xúc khi bị trừ phí tháng 1-2022 tăng gấp 5-7 lần so tháng trước. Phóng viên Báo Nhân Dân đã có cuộc trao đổi với TS Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam.
Được biết, các ngân hàng thời gian gần đây đã và đang có xu hướng chuyển mạnh sang khuyến khích các khách hàng sử dụng kênh ngân hàng số để thay thế tin nhắn dịch vụ ngân hàng. Một số ngân hàng đã thực hiện miễn, giảm toàn bộ phí chuyển tiền và phí duy trì trên kênh ngân hàng số, giúp ngân hàng tiết giảm được chí phí, đồng thời hạn chế thấp nhất việc thu phí đối với khách hàng.
Phóng viên: Để thay thế tin nhắn dịch vụ ngân hàng nhằm hạn chế thấp nhất việc thu phí, các ngân hàng đang chuyển hướng mạnh sang khuyến khích các khách hàng sử dụng kênh ngân hàng số. Ông đánh giá như thế nào về việc này trong bối cảnh các nhà mạng vẫn chưa có động thái giảm phí tin nhắn đối với dịch vụ ngân hàng, dù Hiệp hội Ngân hàng đã nhiều lần kêu gọi các nhà mạng giảm phí để hỗ trợ các ngân hàng vượt qua khó khăn?
TS Nguyễn Quốc Hùng: Hoạt động thanh toán của các tổ chức tín dụng hiện nay đã có sự đổi mới mãnh mẽ. Các hoạt động thanh toán mới, dựa trên nền tảng công nghệ cao như App, trung gian thanh toán (NAPAS), ví điện tử,... đã đáp ứng nhu cầu thanh toán của người dân và doanh nghiệp một cách đầy đủ, minh bạch và an toàn. Thời gian qua, các ngân hàng đã chuyển hướng mạnh sang khuyến khích các khách hàng sử dụng kênh ngân hàng số,... để thay thế tin nhắn dịch vụ ngân hàng, đặc biệt, một số ngân hàng đã thực hiện miễn, giảm toàn bộ phí chuyển tiền và phí duy trì trên kênh ngân hàng số. Điều này là cần thiết giúp ngân hàng tiết giảm được chí phí, đồng thời hạn chế thấp nhất việc thu phí đối với khách hàng.
Trước đây, các ngân hàng thường thông qua dịch vụ SMS Banking để thông báo biến động số dư cho khách hàng. Tuy nhiên, thời gian qua, các tổ chức tín dụng đã rà soát và thấy rằng chi phí để duy trì dịch vụ tin nhắn này là quá cao. Trên cơ sở kiến nghị của các tổ chức tín dụng, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đã kiến nghị với Bộ Thông tin và Truyền thông, các tổ chức tín dụng cũng đã kiến nghị với các nhà mạng viễn thông xem xét, điều chỉnh lại cước phí tin nhắn dịch vụ ngân hàng cho phù hợp thực tiễn.
Theo chúng tôi được biết, cước phí tin nhắn dịch vụ ngân hàng đang cao hơn gấp 3 lần so với phí tin nhắn bình thường. Nếu các tổ chức tín dụng thu phí tin nhắn dịch vụ ngân hàng của khách hàng cao tương ứng thì rất mang tiếng, nhưng nếu miễn phí cho khách hàng thì các tổ chức tín dụng cũng không thể “gánh” được cước phí của nhà mạng thu. Đặc biệt, trong bối cảnh các tổ chức tín dụng đang hỗ trợ khách hàng giảm lãi suất cho vay, do đó, các tổ chức đã rà soát và xem xét lại để hạn chế đến mức tối đa sử dụng dịch vụ tin nhắn, chuyển sang thông báo số dư qua App ngân hàng. Đây cũng là một giải pháp để giảm được chi phí cho người dân.
Việc thông báo số dư qua App ngân hàng hay thông qua các hình thức thanh toán điện tử khác vẫn bảo đảm được sự an toàn, thông suốt, không ảnh hưởng đến các hoạt động khác. Tuy nhiên, tác dụng của việc sử dụng tin nhắn dịch vụ ngân hàng cũng không thể phủ nhận nhưng cần phải bảo đảm mức phí đó ở mức tương xứng. Trong bối cảnh các tổ chức tín dụng đã miễn phí toàn bộ cước phí cho khách hàng, thì cước phí tin nhắn dịch vụ ngân hàng của các nhà mạng cũng nên xem xét lại. Các bên nên cùng ngồi lại với nhau để đưa ra mức phí hợp lý, bảo đảm quyền lợi, lợi ích của chính các nhà mạng, của các tổ chức tín dụng và của khách hàng.
Phóng viên: Thời gian gần đây, xuất hiện tình trạng giả mạo tin nhắn thương hiệu (SMS brandname) của các ngân hàng nhằm trộm tiền tài khoản của khách hàng, làm ảnh hưởng tới uy tín của các ngân hàng. Trong khi đó, các ngân hàng vẫn phải trả phí dịch vụ cao cho nhà mạng. Vậy theo ông, các nhà mạng có trách nhiệm gì đối với tình trạng lừa đảo qua tin nhắn giả danh ngân hàng?
TS Nguyễn Quốc Hùng: Thực tế các tin nhắn giả mạo này không xuất phát từ hệ thống của các ngân hàng, mà được phát tán thông qua các thiết bị phát sóng di động giả mạo. Do vậy, các nhà mạng cần có trách nhiệm trong việc gia tăng bảo mật, ngăn ngừa và phối hợp các ngân hàng "vá lỗ hổng" dịch vụ tin nhắn nhằm bảo đảm an ninh, an toàn hệ thống tài chính tiền tệ. Hiện nay, các ngân hàng đang phải trả phí rất cao cho các nhà mạng cung cấp dịch vụ SMS brandname thì phải nhận được chất lượng dịch vụ tương xứng và nhà mạng phải có trách nhiệm phối hợp xử lý vấn đề tin nhắn giả mạo một cách triệt để.
Trước hết, các nhà mạng cần nâng cao mức độ bảo mật của dịch vụ, không thể để tình trạng các ngân hàng không phát tin nhắn gửi mà khách hàng là chủ các số thuê bao di động vẫn nhận được tin nhắn với brandname của ngân hàng. Trong quá trình tìm giải pháp thì trước mắt trong các hợp đồng ký với ngân hàng, các nhà mạng cần dành một lượng tin nhắn miễn phí đủ lớn để các ngân hàng dùng để nhắn tin cảnh báo tới khách hàng khi xuất hiện tình trạng giả mạo mới hoặc nhắc lại tình trạng giả mạo cũ đang có mức độ gia tăng trong những thời điểm nhạy cảm.
Phóng viên: Vậy Hiệp hội Ngân hàng đã làm gì để bảo vệ quyền và lợi ích của hội viên, cũng như giúp khách hàng giảm thiểu chi phí và tránh rủi ro, thưa ông?
TS Nguyễn Quốc Hùng: Đến nay, Hiệp hội Ngân hàng cũng đã thể hiện tốt vai trò và trách nhiệm trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức hội viên. Đối với những kiến nghị của các tổ chức hội viên về cước phí tin nhắn dịch vụ ngân hàng quá cao, chúng tôi cũng đã có nhiều văn bản gửi tới Bộ Thông tin và Truyền thông kiến nghị xem xét lại mức cước phí tin nhắn dịch vụ ngân hàng cho hợp lý, để các tổ chức tín dụng có thể hỗ trợ cho khách hàng.
Chúng tôi cho rằng, tin nhắn dịch vụ ngân hàng là cần thiết nhưng cần bàn lại để đưa ra mức phí hợp lý hơn. Do đó, các tổ chức tín dụng và các nhà mạng cần thống nhất với nhau về quan điểm, cách làm, đưa ra mức phí dịch vụ phù hợp. Đặc biệt là trong bối cảnh hiện nay khi mà hiện tượng lừa đảo thông qua tin nhắn trở nên phổ biến, nhiều khách hàng chưa hiểu rõ, vô tình thực hiện những thao tác trên tin nhắn, dẫn tới mất tiền trong tài khoản tiền gửi. Đây là vấn đề mà chúng tôi đã làm việc, tổ chức hội thảo để trao đổi bàn bạc để đi đến giải pháp an toàn nhất.
Tuy nhiên, về phía khách hàng cũng cần lưu ý, tất cả tin nhắn liên quan tài khoản của mình mà cảm thấy không yên tâm hoặc bất thường nên liên hệ trực tiếp với ngân hàng nơi mở tài khoản để trao đổi, tránh gặp rủi ro đáng tiếc. Vì các tổ chức tín dụng luôn có số điện thoại đường dây nóng (hotline 24/7) để tiếp nhận thông tin và xử lý kịp thời hạn chế tối đa rủi ro có thể xảy ra với khách hàng.
Tôi mong muốn các đơn vị viễn thông cùng trao đổi, đồng thuận cùng ngân hàng, rà soát lại, kịp thời điều chỉnh cước phí tin nhắn SMS Banking cho phù hợp, để các tổ chức tín dụng xem xét hỗ trợ khách hàng tốt hơn.
